شبنم مقدمی از بازیگران گزیده‌کار و کم حاشیه سینما و تلویزیون ایران است که از شروع فعالیت خود تا به امروز سال‌به‌سال پیشرفت کرده است؛ بازیگر حرفه‌ای تئاتری که در سال‌های اخیر مورد توجه و ستایش منتقدین سینما قرار گرفته و همچنین رضایت مخاطبین را جلب کرده است. مقدمی در سال‌های اخیر برنده دو جایزه سیمرغ بازیگری شده است.
نخستین سال‌های زندگی
شبنم مقدمی متولد سوم اسفند سال 51 در تهران است. پدر او مهندس برق و مادرش مهندس کشاورزی بوده‌اند و یک برادر کوچک‌تر به نام بهنام هم دارد. شبنم مقدمی در سال 83 با علیرضا آرا ازدواج می‌کند که او هم در حرفه بازیگری است.
خانواده مقدمی توجه خاصی به هنر و ادبیات داشته‌اند و او را از همان سال‌های کودکی به کلاس‌های بازیگری می‌فرستند؛ اما آنها بازیگری را به‌عنوان حرفه اصلی نمی‌پسندیدند که همین مسئله موجب می‌شود که شبنم مقدمی دوره دبیرستان را در رشته علوم تجربی بگذراند: «خانواده‌ام می‌خواستند که من هر رشته‌ای که می‌خواهم بخوانم به‌جز رشته‌ای که مربوط به سینما و بازیگری باشد، درحالی‌که خود آنها من را در کودکی در کلاس‌های بازیگری ثبت‌نام کرده بودند، اما معتقد بودند که بازیگری باید حرفه دوم یا سوم باشد. پدر و مادرم افراد تحصیل‌کرده‌ای بودند و هر دو می‌خواستند که من پزشک شوم»
به همین دلایل شبنم مقدمی دیپلم رشته علوم تجربی را می‌گیرد و پس از آن در رشته پرستاری مشغول به تحصیل می‌شود؛ اما به این دلیل که شبنم مقدمی به این رشته بی‌علاقه بوده است، پس از دو ترم تحصیل در این رشته، پرستاری را رها می‌کند و پس از شرکت مجدد در کنکور، در رشته ادبیات فارسی قبول می‌شود و مدرک لیسانس دریافت می‌کند.
شبنم مقدمی همچنین فارغ‌التحصیل دوره دوم کلاس‌های بازیگری امین تارخ است.
شروع فعالیت‌های هنری با رادیو
شبنم مقدمی خیلی زود و در سال‌های دبیرستان با گروه کودک رادیو آشنا می‌شود و کارهای پراکنده و نه‌چندان جدی‌ای را هم تجربه می‌کند. اما از سال 77 است که مقدمی به‌صورت حرفه‌ای فعالیت‌های هنری‌اش را آغاز می‌کند. اولین برنامه رادیویی‌ای که در آن صدای شبنم مقدمی شنیده می‌شود، برنامه «خانه کاغذی» بود که در سال 77 پخش شد.
شبنم مقدمی به دلیل تحصیل در رشته ادبیات فارسی و همین‌طور علاقه شدیدش به ادبیات، استعداد زیادی در اجرای برنامه‌های ادبی بروز می‌دهد. او در برنامه‌های رادیویی مشهور و متعددی فعالیت داشته است، ازجمله این برنامه‌ها می‌توان به «هفت شنبه»، «خط خطیم»، «کبوتری ناگهان» و «هفت ترانه» اشاره کرد که برنامه‌های نام آشنایی برای مخاطبان رادیو هستند.
اولین تجربه‌های بازیگری
شبنم مقدمی بازیگری را در تئاتر آغاز می‌کند. او به تئاتر عرق زیادی دارد و با وجود موفقیت‌های زیادش در سینما، خود را بازیگر تئاتر می‌داند. مقدمی هم‌زمان با فعالیت در رادیو بازیگری تئاتر را آغاز می‌کند، کاری که تا امروز آن را با ذوق و علاقه ادامه داده است: «من سال‌های سال پرکارترین بازیگر زن تئاتر ایران بودم، هیچ اجرایی تمام نمی‌شد که اجرای دیگری را شروع نکنم. در طول سال سه تا چهار تئاتر خوب بازی می‌کردم، در آن سالها از سینما هم کارگردان‌هایی من را انتخاب می‌کردند که تئاتر می‌دیدند. نقطه‌ضعف بعضی از کارگردانان سینمای ما این است که تئاتر نمی‌بینند. در تئاتر بازیگران درخشانی کار می‌کنند.»
اما مقدمی در عرصه تصویر، اولین بار در سال 76 با ایفای نقشی فرعی در سریال «گل‌های آفتابگردان» به کارگردانی مسعود شاه‌محمدی ظاهر می‌شود. اولین تجربه سینمایی او هم در نقشی فرعی است، او اولین بازی سینمایی خود را در سال 79 و با فیلم «از صمیم قلب» ساخته بهرام کاظمی تجربه می‌کند.
پس از این تجربه‌ها، شبنم مقدمی روی تئاتر متمرکز می‌شود و در این بین، در فیلم‌های سینمایی «زیستن» در سال 80 به کارگردانی رضا سبحانی و فیلم «ماجرای من و دوچرخه بابام» در سال 81 ، به‌عنوان نقش اول در مقابل دوربین قرار می‌گیرد.
با «به نام پدر» دیده می‌شود
شبنم مقدمی توسط آزیتا حاجیان برای بازی در فیلم «به نام پدر»_تولید سال 84_ به حاتمی کیا معرفی می‌شود. بازی شبنم مقدمی در فیلم «به نام پدر» به‌خوبی دیده شد؛ فیلمی که علاوه بر کسب سیمرغ بلورین بهترین فیلم دوره بیست و چهارم جشنواره فیلم فجر، در تمام رشته‌های اصلی کاندید شد و جوایز زیادی هم کسب کرد. مقدمی درباره بازی در این فیلم می‌گوید: «مهم بود که با آقای حاتمی کیا کار کنم؛ قبل از آن هم در دو سه فیلم بیشتر بازی نکرده بودم. آن زمان هم آقای حاتمی کیا سوپراستار فرهنگی محسوب می‌شد و امروز هم همین‌طور است. همیشه کارگردان‌هایی من را انتخاب می‌کردند که تئاتر می‌دیدند و آقای حاتمی کیا هم همین‌طور من را انتخاب کردند.»
پس از بازی در این نقش فعالیت‌های سینمایی مقدمی جدی‌تر می‌شود و نقش‌های پررنگ‌تر و مهم‌تری به او می‌رسد.
اواخر دهه 80: سینما جدی‌تر می‌شود، به تلویزیون بازمی‌گردد
مقدمی که تا قبل از فیلم «به نام پدر» چندان در سینما شناخته شده نبود، پس از این فیلم تجربه‌های جدی‌تری را در سینما از سر می‌گذراند و با کارگردانان موفق و شناخته شده زیادی کار می‌کند. کارهای او در این سالها تنوع زیادی دارد، از بازی در ژانر دفاع مقدس با فیلم «فرزند خاک» به کارگردانی محمد‌علی آهنگر گرفته تا ایفای نقش در فیلم کمدی «همیشه پای یک زن در میان است» ساخته کمال تبریزی. تجربه بازیگری حرفه‌ای شبنم مقدمی در تئاتر این اجازه را به او می‌داد که در نقش‌های مختلفی ایفای نقش کند. از فیلم‌های مهم دیگری که شبنم مقدمی تا پایان دهه 80 در آنها بازی کرده است، می‌توان به «پاداش سکوت» ساخته مازیار میری، «کودک و فرشته» ساخته مسعود نقاش‌زاده، «زیر آب» اثر سپیده فارسی و «تنهایی» اشاره کرد.
اتفاق مهم دیگر این سال‌های زندگی شبنم مقدمی، بازگشت او پس از 9 سال به تلویزیون است. او پس از چند تجربه سینمایی، در سال 85 در سریال محبوب «زیر تیغ» ایفای نقش می‌کند و در کنار بازیگران بزرگی مثل پرویز پرستویی، فاطمه معتمدآریا و آتیلا پسیانی بازی در این سریال را تجربه می‌کند. او همچنین در سال 87 در سریال «پس از سالها» حضور می‌یابد.
به شکار سیمرغ!
با آغاز دهه 90 سال‌های پر کار شبنم مقدمی در سینما و تلویزیون از راه می‌رسند. او در سال 90 در سه فیلم سینمایی «بوسیدن روی ماه»، «ابرهای ارغوانی» و «آزمایشگاه» ایفای نقش می‌کند و در همین سال در سریال «سقوط یک فرشته» حضور می‌یابد.
شبنم مقدمی ارزش زیادی برای کار خود قائل است و از قبول کردن نقش‌های خاص با گریم‌های سنگین سر باز نمی‌زند، مثلاً او در این زمینه تجربه ویژه‌ای در سریال «سقوط یک فرشته» دارد؛ سریالی به کارگردانی بهرام بهرامیان که در ماه رمضان سال 90 از شبکه اول سیما پخش شد: «در این سریال از من خواسته شد که پرتز دندان داشته باشم و من این کار را کردم. پس از انجام پرتز دندان، دهانم اصلاً بسته نمی‌شد و دندان‌هایم بیرون بود. دلیل این کار این بود که کارگردان معتقد بود که چهره من معصوم است و با این کار می‌توانم به نقش منفی‌ام نزدیک‌تر بشوم.»
سال‌های پرکار دهه 90 برای مقدمی ادامه می‌یابد و بعد از ایفای نقش او در فیلم‌های «گس» و «آینه شمعدون»، نوبت به بازی شبنم مقدمی در فیلم «امروز» اثر رضا میرکریمی می‌رسد. شبنم مقدم با بازی در این فیلم موفق می‌شود اولین سیمرغ خود را شکار کند و در سی و دومین دوره جشنواره فیلم فجر برنده جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل زن شود. سال 93 را می‌توان برای شبنم مقدمی، سال سریال‌ها نامید. او پس از کسب اولین جایزه سیمرغش در سال 92، در سال 93 هیچ کار سینمایی‌ای را قبول نکرد و به‌جای آن در 4 سریال به‌عنوان بازیگر حضور یافت و سریال‌های پر مخاطب «هفت سنگ»، «مدینه» و «جلال‌الدین» را برای تلویزیون و سریال «ابله» ساخته کمال تبریزی را در شبکه خانگی بازی کرد. شبنم مقدمی در همین سال برای بازی در سریال «مدینه» به کارگردانی سیروس مقدم، برنده جایزه بهترین بازیگر زن درام تلویزیون از جشن حافظ می‌شود.
سال 94 ویژه‌ترین سال هنری مقدمی است. سالی که در آن شبنم مقدمی با بازی در 6 فیلم سینمایی، رکورد عجیبی از خود به‌جای می‌گذارد. «ابد و یک روز» یکی از این فیلم‌ها بود که با کسب 9 سیمرغ بلورین، به پرافتخارترین فیلم تمام ادوار جشنواره فیلم فجر تبدیل شد. بازی خوب شبنم مقدمی هم در این فیلم، در کنار دیگر بازی‌های درخشان، به‌خوبی دیده شد. شبنم مقدمی در آن سال دو فیلم دیگر هم در جشنواره داشت: «نفس» به کارگردانی نرگس آبیار و «زاپاس» ساخته برزو نیک‌نژاد، که مقدمی برای بازی در این دو نقش توانست برنده جایزه بهترین بازیگر زن سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر شود و این بار به‌عنوان بازیگر نقش اول، دومین سیمرغ خود را کسب کند. او بازی در فیلم «زاپاس» را شیرین‌ترین تجربه بازیگری خود می‌داند و درباره آن می‌گوید: «بازی در نقش شخصیتی به من پیشنهاد شد که شبیه هیچ‌کدام از زنان شهری‌ای که می‌شناسم نبود و همین برایم خیلی جالب بود. این کار روح و انرژِی خاصی داشت که کارگردان این فیلم در فیلم‌نامه ایجادش کرده بود و من آن را به‌خوبی درک کردم و تا آخر کار این انرژی را با خودم داشتم.» او درباره تجربه در فیلم «نفس» هم‌نظر مثبت دارد: «با آبیار به‌راحتی ارتباط برقرار کردم و نگاه‌های نزدیکی به کار داشتیم. تجربه کار کردن با یک بازیگر زن برایم بسیار جذاب بود.»
شبنم مقدمی با فیلم‌های «شکلاتی»، «اکسیدان» و «آباجان» در سال 95 به روزهای پرکار سینمایی خود ادامه داد و در سال 96 با فیلم «خجالت نکش» به کارگردانی «رضا مقصودی» در جشنواره سی و ششم فجر حضور خواهد داشت تا به دنبال سومین سیمرغ خود باشد.
